Het wapen van de gemeente Grave. De beschrijving: "Van lazuur beladen met 2 fasces van zilver verzeld van 8 meerlen, zoomsgewijs geplaatst, van hetzelfde en in het schildhart een burcht van keel. Het schild gedekt met een gouden kroon met 15 parels, waarvan 12 op de band."
In de 17e eeuw verschijnt de burcht in het schildhart. Eveneens verschijnen in die tijd de kleuren blauw en wit. Tot die tijd waren de kleuren identiek aan Cuijk, namelijk keel op goud. Het wapen wordt zo bijvoorbeeld afgebeeld bij Le Roy in 1730.
Het stadszegel uit de 17e eeuw vertoont het huidige wapen, gedekt door een gravenkroon (8+3). De stad voert in die tijd tevens twee omziende leeuwen als schildhouders.
In de Bataafse tijd werd het wapen gevoerd geplaatst tegen een lictorenbundel met bijl en geplaatst op een vrijheidshoed.
In 1992 stelde de Noordbrabantse Commissie voor Wapen- en Vlaggenkunde voor het wapen als volgt te wijzigen:
Het wapen op zich werd hetzelfde gelaten, alleen werden een kroon met 15 parels en twee omziende leeuwen van goud, getongd en genageld van keel, als schildhouders toegevoegd. De gemeente heeft echter nog geen pogingen ondernomen het wapen te wijzigen.
De St. Elisabethskerk in Grave, waar Jacobus Heijmans tussen 1900 en 1904 vele schilderingen heeft gerealiseerd.
Een van de muurschilderingen van Jacobus Heijmans: H. Hart van Jezus tussen engelen en vereerd door een kreupele, een geboeide, een bisschop, een paus, een religieuze, een soldaat, zieken, bedroefde mensen. (in transept, neo-gotiek 1904).
Een tweede muurschildering van Jacobus Heijmans: Immaculata tussen engelen en vereerd door o.a. pastoor J. Sprangers, een dominicaan, paus Pius X, monniken, een keizer, een franciscaan, een religieuze met blauw sluier en met scapulier, bejaarden en moeders met kinderen.
Jacobus Heijmans was gewoon om zichzelf op te nemen in zijn schilderingen. Ook op de hierboven afgebeelde muuschildering; Jacobus is de eerste van links (met baard).
|
Grave
Derk Heijmans, zoon van Roedolf en geboren op 24 september 1693 in Nijmegen, vestigde zich in 1730 in Grave (NB). Dat was na zijn huwelijk met Belia van Homburg op 20 augustus 1730 in Nijmegen. Bijna 150 jaar lang - tot 1870 - woonde en leefde de familie Heijmans in Grave. Deze plaats speelt dus een belangrijke rol in de geschiedenis van de familie. Daarom onderstaand de geschiedenis van Grave (copyright: gemeente Grave).
-----------------------------------------------------------------------------------------
De Maas bij Grave. Op de achtergrond de St. Elisabethskerk.
De geschiedenis van Grave begint rond 1140. Zeven jaar daar aan voorafgaand, in 1133, werd Floris de Zwarte vermoord door de Heren (de broers Godfried en Herman) van Kuyc (spreek uit: Kuuk). De Duitse keizer Lotharius, van wie de heren van Kuyc hun bezittingen beleend hadden, kon deze misdaad niet ongestraft laten. Lotharius liet hun kasteel te Cuijk verwoesten en de beide broers werden verbannen. Toen de Duitse keizer in 1137 overleed konden de broers echter terugkeren. Zij wilden hun verwoeste burcht herbouwen, maar nu niet te Cuijk maar in Grave. Dit gebied had men namelijk niet in leen maar in eigendom. Rond 1140 vond de herbouw plaats en al spoedig ontstonden rond de herbouwde burcht de eerste nederzettingen; de oorsprong van Grave.
Het kasteel van Grave
De Heren van Kuyc zijn tot 1400 in het Land van Cuijk - en daarmee ook in Grave - de machthebbers geweest. Wanneer zij Grave stadsrechten hebben gegeven is niet bekend, maar dit moet rond het midden van de 13e eeuw geweest zijn. De heren van Kuyc zijn voor Grave erg belangrijk geweest. Zij waren omstreeks 1245 de stichters van de St. Elisabethkerk en kort daarna van het begijnhof. Ook van grote betekenis was Jan I van Kuyc. Hij stichtte in 1290 het St. Catharina-gasthuis en onder hem werd de St. Elisabethkerk in 1308 tot kapittelkerk verheven. In 1285 liet hij de stad Grave versterken in verband met de dreiging die uitging van het gebied van Gelre aan de overzijde van de Maas. Hiermee werd de grondslag gelegd voor de latere vestingbouw die een zo sterk stempel op de geschiedenis van Grave gedrukt heeft. Belegering en verovering werden schering en inslag, Grave zal in de eeuwen daarna diverse grote oorlogen over zich heen moeten laten gaan.
Het eerste beleg vond al plaats in 1286 toen het naburige Gelre bedreigde. In 1323 werd de stad Grave een Brabants leen. In de machtsstrijd tussen Gelre en Brabant kreeg Willem van Gulik, Hertog van Gelre, in 1400 Grave in bezit, al bleef de stad een leen van Brabant. Belangrijk voor Grave werd hertog Arnoud van Gelre. In 1465 werd deze door zijn zoon Adolf ontvoerd en in Buren gevangen gezet. Pas in 1471 bevrijdde de Bourgondiër Karel de Stoute hem. Uit dankbaarheid schonk hij voor zijn dood zijn gebied aan Karel de Stoute. Het verzet hiertegen van diverse steden, maar vooral ook door Adolf’s zoon, Karel van Gelre, duurde tot 1536.
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Grave tweemaal belegerd en veroverd, namelijk eerst in 1586 door de Spanjaarden onder Parma en in 1602 door Prins Maurits, stadhouder der Verenigde Nederlanden. In 1672 ging Grave over aan Lodewijk XIV, koning van Frankrijk. Twee jaar later wist het Staatse leger Grave weer in handen te krijgen. De zich fel verzettende Fransen maakten onder de aanvallende troepen maar liefst 16.000 (!) slachtoffers voordat ze Grave uit handen gaven. In de stad lag meer tegen de vlakte dan dat er nog overeind stond.
Het beleg van Grave
Oude plattegrond van Grave
Na dit zware beleg werden de vestingwerken grondig vernieuwd. Het kasteel verdween en de Hampoort werd gebouwd. Nog eenmaal werd Grave belegerd en beschoten; in 1794 verdedigde generaal De Bons de stad tegen, opnieuw, de Fransen. Na enkele weken moest hij de strijd opgeven. Opnieuw lag de stad in puin. Pas in 1874 werd Grave als vestingstad opgeheven. De ontmanteling van de vestingwerken begon. Slechts restanten zouden bewaard blijven. Heden ten dage probeert het gemeentebestuur datgene dat er nog over is te restaureren en conserveren. Er wordt gewerkt aan een plan om de voormalige vestingwerken zo veel als mogelijk - en betaalbaar - is terug te brengen of anders te visualiseren of markeren.
Grave ligt aan de Maas. Een belemmering in de ontplooiing en ontwikkeling van Grave vormden de jaarlijks terugkerende overstromingen van de Beersche Maas, een overlaat die bij hoogwater in werking trad. Het gehele wijde gebied om Grave stond dan blank waardoor de stad geheel geïsoleerd werd. Met de kanalisering van de Maas en de bouw van de stuwbrug over de Maas in de jaren 20 van de twintigste eeuw is aan dat probleem
Oorlogsdreiging bracht in 1938 het garnizoen weer terug naar Grave. De troepen werden echter niet gehuisvest in de oude vestingstad maar in de in Velp gebouwde Generaal de Bonskazerne. Hoewel de stuwbrug over de Maas een belangrijke rol speelde bij de operatie Market Garden heeft de stad Grave de Tweede Wereldoorlog nagenoeg onbeschadigd doorstaan. Grave werd op 17 september 1944 bevrijd door de 82e Amerikaanse Airborne Divisie.
Tijdens de oorlogsjaren worden de kerkdorpen Escharen en Velp bij de gemeente Grave gevoegd.
Na 1945 werd de uitbreiding van de stad buiten de wallen ter hand genomen. De eerste wijk die ontstond was de Mars met het zogenoemde Rode en Blauwe dorp. Later volgde andere wijken zoals de Zitert, het Esterveld en de Stoof.
De binnenstad van Grave bevat nog vele oude gebouwen en woningen, waarvan vele als monument aangewezen zijn. Sanering en restauratie waren hoog nodig en werden, hoewel dit voor de gemeente en burgerij grote kosten met zich meebracht en nog meebrengt, rigoureus aangepakt. Sinds 1975 werpt deze jarenlange arbeid haar vruchten af. Een groot aantal restauraties is voltooid en geeft samen met de gerealiseerde nieuwbouw Grave haar oude sfeer weer terug.
Door een gemeentelijke herindeling werd per 1 januari 1994 het kerkdorp Gassel aan de nieuwe gemeente Grave toegevoegd.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
gemeente Grave (klik op het wapen)
------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wilt u meer weten over wat er zoal in Grave te beleven is, dan kunt u contact opnemen met het VVV-agentschap Grave, St. Elisabethkerk, Hoofdwagt 1, Postbus 204, 5360 AE Grave, tel. 0486-475300.
Het VVV-agentschap is op de volgende tijden geopend:
apr.-okt.: ma t/m vr. 10.00-16.00 uur, za. 10.00-13.00 uur
nov.-mrt.: ma t/m za. 10.00-13.00 uur
------------------------------------------------------------------------------------------------------
home
|